Solun haritadaki yeri

Öneri Çevrimiçi Gazete’de yayımlanan Eylül 2020 yazım:

Solun haritadaki yeri

1960’lardan başlayarak, sınıf eksenine başka “fark eksenleri” ekleyen Yeni Toplumsal Hareketler, ırkçılık, cinsiyetçilik ve homofobi karşıtlığını, feminist hedefleri, çevreciliği, hayvan haklarını, katılımcı demokrasiyi getirdi siyasete… Solun bu ikinci kaynağı, ifadesini ağırlıkla sivil toplum örgütlerinde bulmakta.

Bir de ağırlıkla liberter (özgürlükçü), otonom, anarşist hareketlerin öne çıkardığı ilkeler var: özyönetim, erksizlik, otoritesizlik, hiyerarşisizlik, şiddetsizlik, devletsizlik gibi. Sosyalist sol hareketin de, Yeni Toplumsal Hareketlerin de belki de en az önemsediği sol kaynağı, bence tam da bu ilkeler oluşturuyor.

Bugün pek çok sol hareket ve grup, kendini bu ilkelerin birkaç tanesine yaslayarak tanımlamakta. Ama bu üç kaynağın tümünü harmanlamayı başaran bir sol hareket yok bence. Acaba böylesi bir “harman”, solun enlem ve boylamını belirlemede pusula işlevi görebilir mi?